การปกครองมนุษย์ด้วยกันมี 2 แบบหลัก

1. ระบอบประชาธิปไตย มี 2 แบบ

1.1 แบบมีกษัตริย์ประมุข เช่น อังกฤษ สเปน สวีเดน เบลเยี่ยม ญี่ปุ่น ไทย มาเลเซีย กัมพูชา…

1.2 แบบมีประธานาธิบดีเป็นประมุข เช่น สิงคโปร์ อินเดีย อินโดนีเซีย สหรัฐอเมริกา…

2. ระบอบเผด็จการ มี 3 แบบ

2.1 แบบเผด็จการทหาร เช่น พม่า ซูดาน มาลี กินี อัฟกานิสถาน

2.2 แบบเผด็จการฟาสซิสต์ เช่น เบนิโต มุสโสลินีในอิตาลี และอดอล์ฟ ฮิตเลอร์ในเยอรมนี (ยุคอดีต)

2.3 แบบเผด็จการคอมมิวนิสต์ เช่น จีน เกาหลีเหนือ คิวบา ลาว เวียดนาม

จะกล่าวถึงการปกครองแต่ละแบบโดยย่อดังนี้

1. ระบอบประชาธิปไตยแบบมีกษัตริย์ประมุข

พระมหากษัตริย์จะทรงใช้อำนาจอธิปไตย ซึ่งเป็นของปวงชน แยกผ่านเป็น 3 ทาง คือ ทรงใช้

1.1 อำนาจนิติบัญญัติโดยผ่านทางรัฐสภา

1.2 อำนาจบริหารโดยผ่านทางคณะรัฐมนตรี

1.3 อำนาจตุลาการโดยผ่านทางศาล

ส่วนองค์พระมหากษัตริย์จะทรงเป็นกลางในทางการเมือง

2. ระบอบประชาธิปไตยแบบมีประธานาธิบดีเป็นประมุข

ผู้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีจะมาจากการเลือกตั้งของประชาชนบางประเทศนั้นประธานาธิบดีจะทำหน้าที่เป็นประมุขของรัฐเพียงหน้าที่เดียว เช่น สิงคโปร์ อินเดีย แต่ในบางประเทศประธานาธิบดีจะทำหน้าที่เป็นประมุขของฝ่ายบริหารด้วย เช่น สหรัฐอเมริกา อินโดนีเซีย

การปกครองในระบอบประชาธิปไตยกล่าวโดยสรุปก็คือการปกครองที่อำนาจในการปกครองภายในประเทศเป็นของประชาชนทุกคน ใช้หลักสิทธิและเสรีภาพกล่าวคือประชาชนทุกคนมีสิทธิเสรีภาพอันพึงมีตามกฎหมายใช้หลักความเสมอภาค กล่าวคือ ประชาชนทุกคนมีความเท่าเทียมกันใช้หลักนิติธรรมกล่าวคือการใช้กฎหมายที่เป็นธรรมในการรักษาความสงบเรียบร้อยในประเทศและใช้หลักเสียงข้างมากโดยคำนึงถึงเสียงส่วนน้อยด้วย

3. ระบอบเผด็จการ

เป็นหลักการปกครองที่เน้นความสำคัญที่รัฐและผู้นำกล่าวคือประชาชนไม่มีสิทธิและเสรีภาพมากนักต้องทำตามคำสั่งของรัฐอย่างเข้มงวด ประเทศจะมีผู้นำเพียงคนเดียวหรืออาจมีคณะของผู้นำร่วมด้วย หรือมีพรรคการเมืองเดียวซึ่งมีอำนาจสูงสุดสามารถใช้อำนาจนั้นได้อย่างเต็มที่โดยไม่จำเป็นต้องใส่ใจเสียงของคนส่วนใหญ่ในประเทศ

4. ระบอบเผด็จการทหาร

เป็นระบอบเผด็จการที่คณะผู้นำฝ่ายทหารเป็นผู้ใช้อำนาจเผด็จการในการปกครองโดยตรงหรือโดยอ้อมและมักจะใช้กฎอัยการศึกหรือรัฐธรรมนูญที่คณะของตนสร้างขึ้นเป็นเครื่องมือในการปกครอง

5. ระบอบเผด็จการฟาสซิสต์

เป็นระบอบเผด็จการที่ผู้นำได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มนักธุรกิจและกองทัพให้ใช้อำนาจเผด็จการปกครองประเทศผู้นำในระบอบการปกครองเผด็จการฟาสซิสต์มักจะมีลัทธิการเมืองที่เรียกกันว่าลัทธิฟาสซิสต์เป็นลัทธิชี้นำในการปกครองและมุ่งที่จะใช้อำนาจเผด็จการปกครองประเทศเป็นการถาวร

6. ระบอบเผด็จการคอมมิวนิสต์

หมายถึงระบอบเผด็จการที่พรรคคอมมิวนิสต์เพียงพรรคเดียวได้รับการยอมรับหรือสนับสนุนจากกลุ่มบุคคลต่างๆ รวมทั้งกองทัพ ให้เป็นผู้ใช้อำนาจเผด็จการปกครองประเทศประชาชนไม่สามารถวิพากษ์วิจารณ์การทำงานของผู้นำอย่างเปิดเผยได้ ผู้นำสามารถดำรงตำแหน่งได้ตลอดชีวิตอาจอยู่นานตราบเท่าที่กองทัพยังให้การสนับสนุนอยู่ประชาชนไม่อาจที่จะเปลี่ยนผู้นำประเทศได้เลยรัฐธรรมนูญไม่มีความสำคัญเขียนขึ้นมาเพียงเพื่อรองรับอำนาจของผู้นำและคณะเท่านั้นเอง