“ชนชั้นใดตรากฎหมายก็เพื่อชนชั้นนั้น” กฎหมายเป็นเพียงเครื่องมือในการสร้างความยุติธรรม แต่หาใช่ความยุติธรรมไม่

2.กฎหมาย 4 มุมเมือง

1. กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (เป็นกฎหมายสารบัญญัติ)

ความหมายของกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

1.1 กฎหมายแพ่ง (Civil Law) หมายถึงกฎหมายเอกชนที่กำหนดความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนกับเอกชนด้วยกันในฐานะที่เท่าเทียมกันโดยกำหนดความสัมพันธ์ในเรื่องบุคคล หนี้สิน ทรัพย์สิน ครอบครัว และมรดก

1.2 กฎหมายพาณิชย์ (Commercial Law) หมายถึงกฎหมายเอกชนที่เกี่ยวกับหลักปฏิบัติในทางการค้าที่ใช้กันอยู่ทั่วไปในภาคธุรกิจจึงเรียกว่า “กฎหมายพ่อค้า” ได้แก่ หุ้นส่วนบริษัท ตั๋วเงิน การประกันภัย การล้มละลาย เป็นต้น

ลักษณะสำคัญของประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ประกอบไปด้วย

บรรพ 1 หลักทั่วไป

เป็นบรรพที่บัญญัติหลักการทั่วไป (เช่นนิติวิธี หลักสุจริต) บุคคลเป็นหลักเกณฑ์เบื้องต้นเกี่ยวกับทรัพย์ นิติกรรม ระยะเวลา และอายุความ

บรรพ 2 หนี้

เป็นบรรพที่บัญญัติหลักการทั่วไปเกี่ยวกับหนี้และบ่อเกิดแห่งหนี้ เช่น สัญญา ละเมิด ลาภไม่ควรได้และจัดการงานนอกสั่ง

บรรพ 3 เอกทัศสัญญา

เป็นบรรพที่บัญญัติหลักเกณฑ์ของสัญญาต่างๆ เช่น ซื้อขาย กู้ยืม ฝากทรัพย์ จำนำ เป็นต้น

บรรพ 4 ทรัพย์สิน

เป็นบรรพที่บัญญัติหลักเกณฑ์เกี่ยวกับทรัพย์สินและสิทธิต่างๆ ในทรัพย์สิน เช่น กรรมสิทธิ์ สิทธิครอบครอง ภาวะจำยอม เป็นต้น

บรรพ 5 ครอบครัว

เป็นบรรพที่บัญญัติความสัมพันธ์ของบุคคลในครอบครัว เช่น การหมั้น การสมรส สิทธิและหน้าที่ระหว่างสามีกับภรรยาและระหว่างบิดามารดากับบุตร เป็นต้น

บรรพ 6 มรดก

เป็นบรรพที่บัญญัติหลักเกณฑ์เกี่ยวกับกองมรดก เช่น การตกทอดของมรดก การทำพินัยกรรม การจัดการและการแบ่งปันทรัพย์มรดกเป็นต้น

สรุป กฎหมายแพ่งเป็นเรื่องระหว่างเอกชนกับเอกชนด้วยกันเองรวมถึงหลักการต่างๆ ที่ต้องปฏิบัติตามที่กฎหมายกำหนดไว้

ข้อควรรู้ คือ

1.บุคคลใดเป็นหนี้ทรัพย์สินย่อมเป็นหนี้ตามไปด้วย

2.บุคคลล้มละลายคือบุคคลที่ตายในทางทรัพย์สิน

3.ญาติชิดตัดสิทธิ์ญาติห่าง (ในทางมรดกเมื่อบุคคลใดตายกองมรดกย่อมตกแก่ทายาททันทีหากไม่ได้เขียนพินัยกรรมยกทรัพย์สินให้กับใครไว้ก่อนตาย)ญาติชิดสุดจะได้รับมรดกก่อนเรียงไปตามลำดับ (ทายาทโดยธรรมมี 6 ลำดับ 1.ผู้สืบสันดานคือบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย, บุตรนอกกฎหมายที่บิดารับรองแล้วและบุตรบุญธรรม 2.บิดามารดาในกรณีของบิดาเฉพาะบิดาที่ชอบด้วยกฎหมายเท่านั้นที่มีสิทธิรับมรดก 3.พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน 4.พี่น้องร่วมแต่บิดาหรือมารดาเดียวกัน 5.ปู่ ย่า ตา ยาย 6.ลุง ป้า น้า อา)

4.สภาพบุคคลเริ่มแต่เมื่อคลอดและอยู่รอดเป็นทารกและสิ้นสุดลงเมื่อตาย

5.การตายของบุคคลมี 2 รูปแบบ 1.ตายโดยธรรมชาติ 2.ตายโดยผลของกฎหมาย (“การสาบสูญ” เป็นกรณีที่บุคคลได้หายจากภูมิลำเนาหรือถิ่นที่อยู่โดยไม่ทราบข่าวคราวเป็นระยะเวลา 5 ปี สำหรับกรณีทั่วไป 2 ปีสำหรับกรณีพิเศษซึ่งได้แก่ หายไปในสนามรบ การสงคราม)

6.บุคคลบรรลุนิติภาวะได้ 2 แบบ 1.โดยอายุเมื่ออายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ 2.โดยการสมรส (เมื่อชายหญิงอายุครบ 17 ปีบริบูรณ์โดยจดทะเบียนสมรสตามกฎหมายและบิดามารดาหรือผู้ปกครองของทั้งสองฝ่ายให้ความยินยอม)

7.อายุความในเรื่องอายุความทางแพ่งหากคู่ความไม่ได้ยกเป็นข้อต่อสู้ไว้ก่อน ศาลไม่อาจยกเรื่องอายุความขึ้นมาประกอบการพิจารณาคดีได้

8.การลงโทษทางแพ่งมุ่งไปที่การชดเชยหรือเยียวยาเรื่องทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดเป็นหลักเพื่อให้ผู้เสียหายกลับคืนสู่ฐานะเดิมมากกว่าการมุ่งกระทำไปที่เนื้อตัวร่างกายของผู้กระทำความผิดเหมือนเช่นคดีอาญา (คดีแพ่งจึงไม่มีโทษประหารชีวิต จำคุก กักขัง เป็นต้น)

2. กฎหมายอาญา (เป็นกฎหมายสารบัญญัติ)

กฎหมายอาญาได้แก่กฎหมายที่บัญญัติถึงความผิดและโทษแยกพิจารณาได้ดังนี้

การบัญญัติความผิด  หมายความว่าการบัญญัติว่าการกระทำและการงดเว้นการกระทำอย่างใดเป็นความผิดอาญา

การบัญญัติโทษ  หมายความว่าเมื่อใดบัญญัติว่าการกระทำหรือการงดเว้นการกระทำอย่างใดเป็นความผิดแล้วก็ต้องบัญญัติโทษอาญาสำหรับความผิดนั้นไว้ด้วย

             ประมวลกฎหมายอาญาแบ่งออกเป็น 3 ภาค

ภาค 1 บทบัญญัติทั่วไป

ภาค 2 ความผิด

ภาค 3 ลหุโทษ

กฎหมายอาญาเป็นกฎหมายที่มีวัตถุประสงค์ในการป้องกันสังคมให้เกิดความสงบเรียบร้อยโดยกำหนดว่าการกระทำใดเป็นความผิดอาญาและกำหนดโทษของผู้ฝ่าฝืน

ลักษณะที่สำคัญของกฎหมายอาญาคือเป็นกฎหมายที่กำหนดเป็นความผิดชัดแจ้งและไม่มีผลบังคับย้อนหลังที่เป็นโทษแก่ผู้กระทำความผิด

ลักษณะของกฎหมายอาญามีดังนี้

1. เป็นกฎหมายมหาชน เป็นบทบัญญัติถึงความเกี่ยวพันระหว่างเอกชนกับรัฐ
2. เป็นบทบัญญัติว่าด้วยความรับผิดและโทษอาญา
3. ตามปกติบังคับเฉพาะการกระทำในอาณาเขต
4. บัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร
5. ไม่มีผลย้อนหลังในทางลงโทษบุคคลหรือให้รับโทษหนักขึ้น
6. กฎหมายอาญามีผลย้อนหลังในส่วนที่เป็นคุณแก่ผู้กระทำผิด

ลักษณะของการทำความผิดทางอาญา

การกระทำความผิดกฎหมายอาญามี 3 ประเภทคือ

1. ความผิดโดยการกระทำ
2. ความผิดโดยการงดเว้นการกระทำ
3. ความผิดโดยการละเว้นการกระทำ

ความผิดทางอาญา

ความผิดทางอาญาคือการกระทำที่มีผลกระทบกระเทือนต่อสังคมหรือคนส่วนใหญ่ของประเทศเมื่อบุคคลใดกระทำความผิดทางอาญาจะต้องได้รับโทษตามกฎหมายมากน้อยเพียงใดนั้นขึ้นอยู่กับความร้ายแรงของการกระทำความผิด กฎหมายมิได้ถือว่าการกระทำความผิดทุกอย่างร้ายแรงเท่าเทียมกันการลงโทษผู้กระทำความผิดจึงขึ้นอยู่กับการกระทำและสังคมมีความรู้สึกต่อการกระทำนั้นๆ ว่าอะไรเป็นปัญหาสำคัญมากน้อยเพียงใดซึ่งอาจจะแบ่งการกระทำความผิดอาญาออกเป็น 2 ลักษณะคือ

1.ความผิดต่อแผ่นดิน (ยอมความไม่ได้) หมายถึงความผิดในทางอาญาซึ่งนอกจากเรื่องนั้นจะมีผลต่อตัวผู้รับผลร้ายแล้วยังมีผลกระทบที่เสียหายต่อสังคมอีกด้วยและรัฐจำเป็นต้องป้องกันสังคมเอาไว้ด้วยการยื่นมือเข้ามาเป็นผู้เสียหาย     เองดังนั้นแม้ผู้รับผลร้ายจากการกระทำโดยตรงจะไม่ติดใจเอาความแต่ก็ยังต้องเข้าไปดำเนินคดีฟ้องร้องเอาตัวผู้กระทำผิดมาลงโทษให้ได้

2.ความผิดอันยอมความกันได้ หมายถึงความผิดในทางอาญาซึ่งไม่ได้มีผลร้ายกระทบต่อสังคมโดยตรงหากตัวผู้รับผลร้ายไม่ติดใจเอาความแล้วรัฐก็ไม่อาจยื่นมือเข้าไปดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิดได้และถึงแม้จะดำเนินคดีไปแล้วเมื่อ       ตัวผู้เสียหายพอใจยุติคดีเพียงใดก็ย่อมทำได้ด้วยการถอนคำร้องทุกข์ถอนฟ้องหรือยอมความ เช่น ความผิดฐานหมิ่นประมาท ความผิดเกี่ยวกับเสรีภาพ เป็นต้น

บทนิยามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญามีอยู่ 15 คำซึ่งบทนิยามที่บัญญัติไว้นี้ใช้เฉพาะเป็นบทกำหนดหรือจำกัดความหมายที่แน่นอนของคำต่างๆ ที่ใช้อยู่ในบทบัญญัติของประมวลกฎหมายอาญาหรือกฎหมายอาญาอื่นเท่านั้นจะนำไปใช้กับกฎหมายอื่นซึ่งไม่เกี่ยวกับกฎหมายอาญาไม่ได้ซึ่งมีคำที่เป็นบทนิยามมีความหมายสรุปได้ดังนี้         

1. “โดยทุจริต” หมายความว่าเพื่อแสวงหาประโยชน์ที่มิควรได้โดยชอบด้วยกฎหมายสำหรับตนเองหรือผู้อื่น
2. “ทางสาธารณะ” หมายความว่าทางบกหรือทางน้ำสำหรับประชาชนใช้ในการจราจรและให้หมายความรวมถึงทางรถไฟและทางรถรางที่มีรถสำหรับประชาชนโดยสารด้วย

3. “สาธารณสถาน” หมายความว่าสถานที่ใด ๆ ซึ่งมีประชาชนมีความชอบธรรมที่จะเข้าไปได้
4. “เคหสถาน” หมายความว่าที่ซึ่งใช้เป็นที่อยู่อาศัย เช่น โรงเรือน เรือ หรือ แพ ซึ่งคนอยู่อาศัยและให้ความหมายรมถึงบริเวณของที่ซึ่งใช้เป็นที่อยู่อาศัยนั้นด้วยจะมีรั้วล้อมหรือไม่ก็ตาม

5. “อาวุธ” หมายความรวมถึงสิ่งซึ่งไม่เป็นอาวุธโดยสภาพแต่ซึ่งได้ใช้หรือเจตนาจะใช้ประทุษร้ายร่างกายถึงอันตรายสาหัสอย่างอาวุธ
6. “ใช้กำลังประทุษร้าย” หมายความว่าทำการประทุษร้ายแก่กายหรือจิตใจของบุคคลไม่ว่าจะทำด้วยใช้แรงกายหรือด้วยวิธีอื่นใดและให้หมายรวมถึงการกระทำใด ๆ ซึ่งเป็นเหตุให้บุคคลหนึ่งบุคคลใดอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถขัดขืนได้  ไม่ว่าจะโดยใช้ยาทำให้มึนเมาสะกดจิตหรือใช้วิธีอื่นใดอันคล้ายคลึงกัน

7. “เอกสาร” หมายความว่ากระดาษหรือวัตถุอื่นใดซึ่งได้ทำให้ปรากฏความหมายด้วยตัวอักษร ตัวเลข ผัง หรือแผนแบบอย่างอื่นจะเป็นโดยวิธีพิมพ์ถ่ายภาพหรือวิธีอื่นอันเป็นหลักฐานความหมายนั้น

8. เอกสารราชการ หมายความว่าเอกสารซึ่งเจ้าพนักงานได้ทำขึ้นหรือรับรองในหน้าที่และให้หมายความรวมถึงสำเนาเอกสารนั้น ๆ ที่เจ้าหน้าที่พนักงานได้รับรองในหน้าที่ด้วย

9. “เอกสารสิทธิ” หมายความว่าเอกสารที่เป็นหลักฐานแห่งการก่อเปลี่ยนแปลง โอน สงวน หรือระงับซึ่งสิทธิ

     10 “ลายมือชื่อ” หมายความรวมถึงลายพิมพ์นิ้วมือและเครื่องหมายซึ่งบุคคลลงไว้แทนลายมือชื่อของตน

11. “กลางคืน” หมายความว่าเวลาระหว่างพระอาทิตย์ตกและพระอาทิตย์ขึ้น

    12.”คุมขัง” ความหมายว่าคุมตัว ควบคุม ขัง กักขังหรือจำคุก

13. “ค่าไถ่” หมายความว่าทรัพย์สินหรือประโยชน์ที่เรียกเอาหรือให้เพื่อแลกเปลี่ยนเสรีภาพของผู้ถูกเอาตัวไปผู้ถูกหน่วงเหนี่ยวหรือผู้ถูกกักขัง
14. “บัตรอิเล็กทรอนิกส์” หมายความว่า

      (ก) เอกสารหรือวัตถุอื่นใดไม่ว่าจะมีรูปลักษณะใดที่ผู้ออกได้ออกให้แก่ผู้มีสิทธิใช้ซึ่งจะระบุชื่อหรือไม่ก็ตามโดยบันทึกข้อมูลหรือรหัสไว้ด้วยการประยุกต์ใช้วิธีการทางอิเล็กตรอน ไฟฟ้า คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าหรือวิธีอื่นใดในลักษณะ                คล้ายกันซึ่งรวมถึงการประยุกต์ใช้วิธีการทางแสงหรือวิธีการทางแม่เหล็กให้ปรากฏความหมายด้วยตัวอักษร ตัวเลข รหัส หมายเลขบัตรหรือสัญลักษณ์อื่นใดทั้งที่สามารถเห็นและมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า

      (ข) ข้อมูล รหัส หมายเลขบัญชี หมายเลขชุดทางอิเล็กทรอนิกส์หรือเครื่องมือทางตัวเลขใด ๆ ที่ผู้ออกได้ออกให้แก่ผู้มีสิทธิใช้โดยมิได้มีการออกเอกสารหรือวัตถุอื่นใดให้แต่มีวิธีการใช้ในทำนองเดียวกับ (ก) หรือ

      (ค) สิ่งอื่นใดที่ใช้ประกอบกับข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์เพื่อแสดงความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกับข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อระบุตัวบุคคลผู้เป็นเจ้าของเอกสารหรือวัตถุอื่นใดไม่ว่าจะมีลักษณะใดที่ผู้ออกให้แก่ผู้มีสิทธิใช้

            ซึ่งจะระบุชื่อหรือไม่ก็ตามโดยบันทึกข้อมูลหรือรหัสไว้ด้วยการประยุกต์ใช้ วิธีการทางอิเล็กตรอน ไฟฟ้าหรือวิธีอื่นใดในลักษณะคล้ายกัน

15. “หนังสือเดินทาง” หมายความว่าเอกสารสำคัญประจำตัวไม่ว่าจะมีรูปลักษณะใดที่รัฐบาลไทย รัฐบาลต่างประเทศหรือองค์การระหว่างประเทศออกให้แก่บุคคลใดเพื่อใช้แสดงตนในการเดินทางระหว่างประเทศ

โทษทางอาญา มี 5 ชนิด

1. ประหารชีวิต
2. จำคุก
3. กักขัง
4. ปรับ
5. ริบทรัพย์สิน

สรุป กฎหมายอาญาเป็นกฎหมายมหาชนประเภทหนึ่งที่กำหนดความผิดเกี่ยวกับรัฐกับประชาชนหรือประชาชนด้วยกันเองมีสาระสำคัญเกี่ยวกับการกระทำที่เป็นความผิดและการลงโทษผู้ฝ่าฝืนไว้ทั้งนี้เพื่อเป็นการควบคุมความประพฤติของบุคคลให้อยู่ภายในขอบเขตไม่ให้ละเมิดสิทธิของบุคคลอื่นและรักษาความสงบเรียบร้อยของบ้านเมืองให้ประชาชนอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขไม่ให้มีการแก้แค้นหรือล้างแค้นกันเองโดยรัฐยื่นมือเข้ามาลงโทษผู้กระทำผิดเสียเองกฎหมายใดที่ลักษณะดังกล่าวย่อมอยู่ในความหมายของคำว่า “กฎหมายอาญา” ทั้งสิ้น

ข้อควรรู้ คือ

บุคคลจะต้องรับผิดในทางอาญาและได้รับโทษทางอาญาเมื่อใด

1.จะไม่มีความผิดโดยไม่มีกฎหมายบัญญัติไว้

2.จะไม่มีโทษโดยไม่มีกฎหมาย โทษอย่างไรก็ต้องลงอย่างนั้นจะให้ลงโทษอย่างอื่นไม่ได้

3.จะต้องตีความกฎหมายอาญาโดยเคร่งครัด

4.การอุดช่องว่างแห่งกฎหมายจะอุดช่องว่าเป็นผลร้ายแก่จำเลยไม่ได้

5.จะแก้ตัวว่าไม่รู้กฎหมาย เพื่อให้พ้นจากความรับผิดไม่ได้ 

 หลักเกณฑ์ที่จะพิจารณาว่าการกระทำใดเป็นความผิดอาญามี 3 ข้อ

1.ต้องมีการกระทำ 

2.การกระทำนั้นเข้าองค์ประกอบที่กฎหมายบัญญัติว่าเป็นความผิด 

3.ไม่มีกฎหมายยกเว้นโทษหรือไม่มีกฎหมายยกเว้นความผิด 

การกระทำ

1. กระทำโดยเจตนาคือการกระทำโดยรู้สานึกในการที่กระทำและในขณะเดียวกันผู้กระทำประสงค์ต่อผลหรือย่อมเล็งเห็นผลของการกระทำนั้น
2. กระทำโดยไม่เจตนาแต่ต้องเป็นกรณีที่กฎหมายบัญญัติไว้โดยแจ้งชัดให้รับผิดแม้กระทำโดยไม่เจตนากระทำโดยไม่เจตนาคือผู้กระทำไม่ได้ประสงค์ต่อผลหรือไม่อาจเล็งเห็นผลของการกระทำนั้นได้ เช่น เราผลักเพื่อนเพียงจะหยอกล้อเท่านั้นแต่บังเอิญเพื่อนล้มลงไปศีรษะฟาดขอบถนนถึงแก่ความตาย เป็นต้น

      3 กระทำโดยประมาทแต่ต้องเป็นกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้ต้องรับผิดเมื่อได้กระทำโดยประมาทการกระทำดยประมาทคือการกระทำความผิดมิใช่โดยเจตนาแต่กระทำโดยปราศจากความระมัดระวังซึ่งบุคคลในภาวะเช่นนั้นจะต้องมีตาม               วิสัยและพฤติการณ์และผู้กระทาอาจใช้ความระมัดระวังเช่นว่านี้ได้แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่

**อายุความตามกฎหมายอาญาแม้ว่าจำเลยไม่ได้ยกมาเป็นข้อต่อสู้ไว้ในการต่อสู้คดีศาลมีอำนาจที่จะยกเรื่องอายุความขึ้นมาประกอบการพิจารณาคดีได้**

เช่น นายรวย เงินเยอะฟ้องนายจน ข้นแค้น ข้อหาลักทรัพย์แต่คดีหมดอายุความแล้วแต่นายจนไม่ได้ยกเรื่องอายุความมาเป็นข้อต่อสู้ศาลมีอำนาจยกเรื่องอายุความขึ้นมาพิจารณาคดีและสั่งยกฟ้องเพราะคดีหมดอายุความแล้วได้เป็นต้น

   3.กฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (ป.วิแพ่ง) (เป็นกฎหมายวิธีสบัญญัติ)

       มีสาระสำคัญดังนี้ (โดยย่อ)

       1.หลักการเริ่มคดีอยู่ที่คู่ความไม่ว่าจะเป็นคำฟ้องก็ดี คำให้การก็ดีหรือคำร้องต่อศาลที่พิจารณาคดีแพ่งก็ดี คู่ความจะต้องระมัดระวังรักษาผลประโยชน์ของตนเอง

       2.การพิจารณาดำเนินไปโดยเคร่งครัดต่อแบบพิธี เช่น การยื่นเอกสารจะต้องยื่นต้นฉบับหรือกรณีใดยื่นสำเนาเอกสารได้ เป็นต้น เพราะการปฏิบัติไม่ถูกต้องอาจมีผลให้ศาลไม่รับฟังพยานเอกสารนั้น

       3.ไม่จำเป็นต้องถือเอาความสัตย์จริงเป็นใหญ่เพราะคู่ความต้องระวังรักษาผลประโยชน์ของตนเอง เช่น คดีฟ้องของเรียกเงินกู้ความจริงมิได้กู้แต่จำเลยเห็นว่าเป็นจำนวนเงินเล็กน้อยจึงยอมรับว่ากู้มาจริงศาลก็ต้องพิพากษาให้เป็นไปตามฟ้องของโจทก์และคำรับของจำเลยเว้นแต่ในกรณีที่ศาลอาจยกข้อกฎหมายที่เกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชนขึ้นมาอ้างได้ศาลอาจวินิจฉัยไปโดยไม่ฟังคำรับของคู่ความก็ได้

   4.กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ป.วิอาญา) (เป็นกฎหมายวิธีสบัญญัติ)

       มีสาระสำคัญดังนี้ (โดยย่อ)

       เป็นกฎหมายที่บัญญัติถึงกระบวนการที่จะนำตัวผู้กระทำความความผิดมารับโทษตามความผิดที่กำหนดในประมวลกฎหมายอาญาเริ่มตั้งแต่ขอบเขตของเจ้าพนักงานตำรวจ อัยการ และศาลในการพิจารณาคดีหลักเกณฑ์และวิธีการพิจารณาคดีเพื่อให้ได้ตัวผู้กระทำความผิดมาลงโทษรวมถึงการออกหมายค้น หมายจับต่างๆ ด้วย

กฎหมายมีหน้าที่หลัก 5 ประการด้วยกัน

1.สร้างและรักษาความสงบเรียบร้อยความปลอดภัยและความมั่นคงของสังคม เช่น กฎหมายอาญาที่ลงโทษผู้กระทำผิดและทำให้คนกลัวไม่กล้าทำผิดหรือพระราชบัญญัติปราบปรามยาเสพติดได้กำหนดวิธีการเข้าตรวจค้นผู้ต้องสงสัยได้ง่าย เพื่อให้การกระทำผิดเกิดขึ้นได้ยาก

2.ระงับข้อพิพาท เช่น กฎหมายที่ถูกนำมาพิจารณาในชั้นศาลเพื่อให้คดีความเป็นอันยุติ

3.เป็นวิศวกรสังคมกฎหมายทำหน้าที่วางแนวทางและแก้ไขปัญหาสังคมทั้งปัจจุบันและอนาคต เช่น กฎหมายผังเมือง กฎหมายปฏิรูปการศึกษา

4.จัดสรรทรัพยากรและสร้างโครงสร้างทางเศรษฐกิจ เช่น กฎหมายด้านภาษีอากร กฎหมายจัดสรรงบประมาณ กฎหมายการปรับดอกเบี้ย

5.จัดตั้งและกำหนดโครงสร้างทางการเมืองการปกครอง เช่น รัฐธรรมนูญ กำหนดการเลือกตั้งและการทำงานของรัฐสภา ศาล และคณะรัฐมนตรี